Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 1-4.2006 (25-28)
Վիրուսային և բակտերիալ ծագման աղիքային վարակների հիվանդացության համեմատական վերլուծություն
Բանալի բառեր. աղիքային վարակներ, հիվանդացության համեմատական վերլուծություն, սննդի և ջրի որակ, աղիքային վարակների տեսակարար կշիռ, կորելացիոն վերլուծություն
Ինչպես ամենուր, այնպես էլ Գյումրի քաղաքում դիտվում է աղիքային վարակների բարձր հիվանդացություն: Ելնելով դրանից, որպես վարակիչ հիվանդությունների բնութագիր ներկայացվում են աղիքային խմբի վարակները: Վերջին 10 տարիների հիվանդացության վերլուծությունը ցույց է տվել, որ վարակիչ հիվանդությունների մեջ աղիքային վարակները կազմում են 53.5%: Աղիքային վարակների մեջ են մտնում որովայնային տիֆը, Ա և Բ պարատիֆերը, սալմոնելոզները, բակտերիալ դիզենտերիան, հայտնի և անհայտ էթիոլոգիաների սուր աղիքային վարակները (ՍԱՎ), վիրուսային Ա հեպատիտը (ՎՀԱ), ռոտովիրուսային գաստրոէնտերոկոլիտները (ՌՎԳԷԿ) և այլն:
Աղյուսակ 1. Աղիքային վարակների տեսակարար կշիռը 1994-1999թթ.
և 1999-2003թթ. համեմատականով
Վարակի անվ.
|
1994-1999թթ. |
1999-2003թթ. |
||||
դեպք, թիվ |
տես. կշիռը, % |
տեղ |
դեպք, թիվ |
տես. կշիռ, % |
տեղ |
|
Անհայտ ԳԷԿ |
140 |
29.4 |
2 |
171 |
49.8 |
1 |
Հայտնի ԳԷԿ |
17 |
3.5 |
4 |
19 |
5.4 |
4 |
Սալմոնելոզ |
47 |
9.8 |
3 |
25 |
7.4 |
2 |
Բակ.դիզենտ. |
118 |
24.6 |
5 |
71 |
20.8 |
5 |
Վիրուս. հեպ. |
154 |
32.6 |
1 |
56 |
16.2 |
3 |
Ընդ. աղիք. վարակներ |
478 |
|
|
347 |
|
|
1994-1999թթ. յուրաքանչյուր տարի գրանցվել է աղիքային վարակների 448 դեպք՝ ինտենսիվ ցուցանիշը՝ 225,8 (100.000 բնակչի համար): Ընդհանուր աղիքային խմբում I տեղը գրավում է ՎՀԱ-ն, II-ը անհայտ ԷԿ-երը, III-IV տեղերը շիգելոզները և սալմոնելոզները, V տեղում՝ հայտնի ԷԿ- երը (աղ. 1):
Համեմատելու համար վերցվել է հաջորդ հնգամյակը: 1999-2003թթ.-ին ամեն տարի արձանագրվել է 343 հիվանդացման դեպք, ինտենսիվ ցուցանիշը՝ 183.7: Նախորդ հնգամյակի համեմատությամբ ավելացել են անհայտ ԷԿ-երի քանակը՝ շիգելոզների և ՎՀԱ՚-ի տեսակարար կշռի հաշվին, դառնալով 29.4ից 49.8%: Նկատվել է աճ 1,7 անգամ, ինչը վկայում է ախտորոշման անբավարար գործընթացի մասին: Ընդհանուր առմամբ աղիքային վարակների քանակը 1994-ից 2003թ. նվազել է 0.8 անգամ: Սուր աղիքային վարակներով հիվանդների 59,1-60,7%-ը կազմում են 0-14տ. երեխաները (գրաֆ. 1):
Գրաֆիկ 1
Լաբորատոր քննությամբ չհաստատված աղիքային վարակները կազմում են ընդհանուր աղիքային խմբի 54.6-58.0%-ը: Շիգելոզների տեսակարար կշիռը ընդհանուր աղիքային խմբում կազմում է 20.8-24.6% (գրաֆ. 2):
Գրաֆիկ 2. Շիգելոզների տեսակարար կշիռը ընդհանուր աղիքային խմբում
Գյումրիում չի արձանագրվել կոնդիլոբակտերիոզներ, էշերիխիոզներ, ռոտովիրուսային էթիոլոգիայի սուր աղիքային վարակներ: Սուր աղիքային վարակների շարքում բարձր է բակտերիալ դիզենտերիայի ինտենսիվ ցուցանիշը՝ 45.5 (100.000 բնակչի համար), վերջին տարիներին այն նույնիսկ գերազանցել է միջին հանրապետականը (42.3):
Վերջին տարիներին Գյումրի քաղաքում աղիքային վարակների համաճարակաբանության մեջ նկատվել է սալմոնելոզային հիվանդացության նվազում՝ 1994-2003թթ.-ին գրանցվել է. 33.1; 27.0; 20.8; 14.1; 16.5; 17; 11.8; 15.2; 15.9; 7.8 (100.000 բնակչի համար, աղյ. 2):
Աղյուսակ 2. Աղիքային վարակների հիվանդացությունը Գյումրիում վերջին 10 տարիների ընթացքում (1994-2004թթ.)
Տարի
|
Որով. տիֆ |
Պարատիֆ |
Բակ. դիզ. |
ԳԷԿ |
Սալմոնելոզ |
Վիրուս. հեպ. |
|||||||
դեպք |
ցուց. |
դեպք |
ցուց. |
դեպք |
ցուց. |
դեպք |
ցուց. |
դեպք |
ցուց. |
դեպք |
ցուց. |
||
1994 |
- |
- |
- |
- |
137 |
64.9 |
210 |
99.4 |
70 |
33.1 |
211 |
100 |
|
1995 |
- |
- |
- |
- |
115 |
54.5 |
146 |
69.1 |
57 |
27 |
193 |
91.4 |
|
1996 |
- |
- |
- |
- |
70 |
33.1 |
114 |
54.1 |
44 |
20.8 |
212 |
107 |
|
1997 |
7 |
3.3 |
- |
- |
79 |
37.3 |
140 |
66.1 |
30 |
14.1 |
99 |
46.7 |
|
1998 |
- |
- |
1 |
0.4 |
187 |
88.3 |
176 |
83 |
35 |
16.5 |
54 |
25.4 |
|
1999 |
- |
- |
- |
- |
168 |
70.3 |
282 |
133 |
36 |
17 |
65 |
30.7 |
|
2000 |
1 |
0.4 |
- |
- |
49 |
23.2 |
229 |
106 |
25 |
11.8 |
62 |
29.4 |
|
2001 |
- |
- |
- |
- |
56 |
37.1 |
139 |
92 |
23 |
15.2 |
67 |
44.3 |
|
2002 |
5 |
2.7 |
- |
- |
62 |
34.1 |
142 |
78.1 |
29 |
15.9 |
19 |
10.4 |
|
2003 |
- |
- |
- |
- |
22 |
12.3 |
155 |
88.6 |
14 |
7.8 |
65 |
36.3 |
|
2004 |
- |
- |
- |
- |
94 |
52.6 |
174 |
97.4 |
26 |
14.5 |
25 |
14 |
Հիվանդներից միկրոբների արտազատման պատկերը սալմոնելոզի դեպքում ընդլայնվել է, իսկ արտաքին միջավայրից՝ նվազել: Salm. Enteritidis-ի արտազատումը նույնպես նվազել է, հասնելով 72%-ից 63%-ի: Ամբողջ շիգելոզների մեջ ֆլեքսների տեսակարար կշիռը նախորդ հնգամյակի համեմատությամբ ավելացել է՝ հիվանդացությունը մեծերի մոտ կազմելով 9,38-70,5: Վերջին 20 տարիների դինամիկայում սուր աղիքային վարակների և դիզենտերիայի միջև կորելացիայի գործակիցը կազմում է 1.6(0.55, որը վկայում է շիգելաների էթիոլոգիական առաջատար դերի մասին՝ ընդհանուր աղիքային վարակների խմբում (աղյ. 3): Էթիոլոգիական կառուցվացքում շիգելաների մեջ գերակշռում են ֆլեքսները: Բակտերիալ դիզենտերիայի մանրէաբանորեն հաստատված դեպքերի ընդհանուր թվում ֆլեքսներ տեսակի շիգելաների տեսակարար կշիռը կազմում է 81.2%, իսկ Զոննաեինը՝ 18.8% (գրաֆ. 3):
Գրաֆիկ 3. Բակտերիալ դիզենտերայի մանրէաբանորեն հաստատված դեպքերի մեջ
ֆլեքսների և զոննաե տեսակարար կշիռ
Շիգելոզների մեծ թվով հիվանդացությունը ֆլեքսների գերակշռմամբ կապված է խմելու ջրի որակի վատացման հետ: Խմելու ջրի հիգիենիկ պահանջները չբավարարող հետազոտությունների մասնաբաժինը կազմում է 2.59%:
Ինչպես հայտնի է, սուր աղիքային վարակները չեն ղեկավարվում յուրահատուկ միջոցներով, հիվանդացության փոփոխությունը կատարվում է համաճարակային պրոցեսի պարբերական դինամիկայի արդյունքում, բացի դրանից, դրանք կախված են սոցիալ-տնտեսական պայմանների փոփոխությունից: Հաճախ ՎՀԱ-ի հիվանդացությունը ցուցաբերում է բնական համաճարակային պրոցեսի պարբերական դինամիկա:
Ձեռնարկվել են փորձեր հայտնաբերելու համար այն գործոնները, որոնք ազդում են աղիքային խմբի վարակների համաճարակաբանության վրա:
Երկրաշարժից հետո և ընդհանրապես վերջին 5 տարիների ընթացքում փոխվել է սննդամթերքի մատակարարումը քաղաքում: Գյումրի քաղաքի պանրագործարանը և Ախուրյանի կաթի գործարանը վաղուց դադարել են քաղաքը կաթ-կաթնամթերք մատակարարող միակ մոնոպոլիստը լինելուց, քանի որ թվով 2՝ Աթոյան և ընկերներ, Յուղ-կաթ կաթ-կաթնամթերքի գործարաններից, Շիրակի մարզի 3 խոշոր գործարաններից (Ախուրյանի Վիկտորիա, Ազատանի Իգիթ, Մուսաելյանի պանրագործարան), այլ մարզերի թվով 6 տարբեր տարածքներից մատակարարվում է կաթ-կաթնամթերք: Բացի այդ, այլ շրջաններից նույնպես առաքվում է քիչ քանակությամբ անհայտ անձանց կողմից տնային պայմաններում պատրաստված կաթնամթերք, որը վաճառվում է շուկայում, քաղաքի փողոցներում ու խանութներում: Ընդլայնվել է քաղաքում հասարակական սննդի ցանցը, որի կետերի թիվը հասել է 40-ից 65-ի: Քաղաքային շուկաների քանակը 1-ից հասել է 3-ի:
Փոխվել է բնակչության սննդակարգը որակական տեսակետից՝ առանձին սննդային արժեք ունեցող մթերքների օգտագործումը զգալի նվազել է: Սննդակարգում գերազանցում է ածխաջրային սնունդը, անբավարար և ոչ բալանսավորված է սպիտակուցների, ճարպերի և ածխաջրերի քանակը՝ չպարունակելով օրգանիզմի համար այնքան կարևոր վիտամիններ, ամինաթթուներ և բազմաչհագեցած ճարպաթթուներ:
Վատացել է խմելու ջրի որակը՝ջրագծերի և կոյուղագծերի մաշվածության պատճառով (63 և 49%): Ջրի մանրէաբանական ցուցանիշը մեծացել է (0.83–8.34%):
Շիգելոզներից ֆլեքսների և խմելու ջրի ոչ ստանդարդ նմուշների տեսակարար կշռի միջև կորելացիայի գործակիցը կազմում՝ 0.54(0.14: Պարզվել է, որ հիվանդացության ցուցանիշի կախվածությունը ջրի որակից ուղիղ համեմատական ուժեղ կապի մեջ է:
Հիվանդացության փոփոխությունը կախված է լաբորատոր ախտորոշման վատացումից, ֆինանսական դժվարություններից, աշխատանքների վատ կազմակերպումից և այլն:
Կորելացիոն վերլուծություն
Անվանումը՝ կորելացիոն գործակից
1-ին ցուցանիշ՝ սուր աղիքային վարակների գումարային հիվանդացություն
2-րդ ցուցանիշ՝ բակտերիալ դիզենտերիայի հիվանդացություն
Սկիզբը՝ 1984թ.-ից
Տարիներ
|
1-ին ցուց. (x) |
2-րդ ցուց. (y) |
Միջինից շեղում |
dxdy |
dx2 |
dy2 |
|
dx |
dy |
||||||
1984 |
134.6 |
62.8 |
35.05 |
17.46 |
611.97 |
1228.50 |
304.85 |
1985 |
100.8 |
61.7 |
1.23 |
16.36 |
20.12 |
1.51 |
267.64 |
1986 |
104.6 |
41.6 |
5.03 |
-3.74 |
18.81 |
25.30 |
13.98 |
1987 |
102.8 |
40.4 |
3.23 |
-4.94 |
15.95 |
10.43 |
24.40 |
1988 |
65.1 |
23 |
-34.47 |
-22.34 |
770.06 |
1188.18 |
499.07 |
1989 |
147.1 |
73.6 |
47.53 |
28.26 |
1343.19 |
2559.10 |
798.62 |
1990 |
158.7 |
36.1 |
59.13 |
-9.24 |
546.36 |
3496.35 |
85.37 |
1991 |
117.4 |
36.7 |
17.83 |
-8.64 |
154.05 |
317.90 |
74.65 |
1992 |
104.2 |
20.4 |
4.63 |
-24.94 |
115.47 |
21.43 |
622.01 |
1993 |
87.6 |
48.3 |
-11.97 |
2.96 |
35.43 |
143.28 |
8.76 |
1994 |
99.4 |
64.9 |
-0.17 |
19.56 |
3.32 |
0.02 |
382.59 |
1995 |
69.1 |
54.5 |
-30.47 |
9.16 |
190.43 |
928.42 |
83.91 |
1996 |
54.1 |
33.1 |
-45.47 |
-12.24 |
556.55 |
2067.52 |
149.82 |
1997 |
66.1 |
37.3 |
-33.47 |
-8.04 |
269.09 |
1120.24 |
64.64 |
1998 |
83 |
88.3 |
-16.57 |
42.96 |
711.84 |
274.56 |
1819.78 |
1999 |
133.2 |
70.3 |
33.63 |
24.96 |
839.40 |
1130.97 |
623.00 |
2000 |
105.6 |
23.2 |
6.03 |
-22.14 |
133.50 |
36.36 |
490.17 |
2001 |
92 |
37.1 |
-7.57 |
-8.24 |
62.38 |
57.30 |
67.89 |
2002 |
78.1 |
34.1 |
-21.47 |
-11.24 |
241.32 |
460.96 |
126.34 |
2003 |
88.6 |
12.3 |
-10.97 |
-33.04 |
362.45 |
120.34 |
1091.64 |
2004 |
97.4 |
52.6 |
-2.17 |
7.26 |
15.75 |
4.70 |
52.71 |
N=21 |
2089.5 |
952.3 |
- |
- |
7017.44 |
14893.37 |
12870.13 |
Միջինը |
Mx=99.57 |
My=45.34 |
- |
- |
կապը ուղիղ ուժեղ |
Կորելացիայի գործ.-1.60 վստահության ցուցանիշ (t) -2.9
Կորել. գործ. հավաստիությունը (+0.55) սխալի հավանականությունը-99.45%
Գրականություն
-
Агаджанян С.М. Эпидемическая ситуация по кишечним инфекциям в Республике Армения. Ж. Микробиол. 2005, 4, с. 110–111.
-
Агаджанян С.М. Эпидемиологические закономерности распространения бактериальной дизентерии на территории республики Армения в современных условиях. Автореф., М., 1997.
-
Майрапетян А.Х., Давидянц В.А. Организация и тактика гигиенических и противоэпидемических мероприятий в условиях стихийных бедствий и массовых катастроф. Ереван, 2000.
-
Черкасский Б.Л. Современные особенности эпидемиологии кишечных инфекций в Российской Федерации. Ж. Эпидемиология и инфекционные болезни, 1997, 5, с. 12–16.
-
Солодовников Ю.П., Берглезова Л. Н., Темкина А.А. и др. Современная методология санитарно-эпидемиологического надзора за кишечными инфекциями. Ж. Микробиол. 2002, 4, с. 103–108.
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
Բանալի բառեր. օբստուկտիվ ազոոսպերմիա (ՕԱ), անպտղություն, վարիկոցելե, օգնող ռեպրոդուկտիվ տեխնոլոգիաներ (ՕՌՏ)
Ներածություն: Օբստրուկտիվ ազոոսպերմիան (ՕԱ) դա էակուլյատում և հետէակուլյացիոն մեզում սպերմատոզոիդների և սպերմատոգենեզի բջիջների բացակայությունն է` պայմանավորված սերմնատար ուղիների երկկողմանի օբստրուկցիայով: Անպտղության բոլոր պատճառների մեջ` այդ թվում նաև կանացի և չպարզաբանված բնույթի, ՕԱ-ն կազմում է մոտ 1,5% [16]: Իր պատճառագիտությամբ և բուժման առանձնահատկություններով ՕԱ-ն արական անպտղության մյուս պատճառների մեջ ունի առանձնահատուկ տեղ...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. կարծրամաշկություն, համախտանիշ, դասակարգում
Համաձայն ժամանակակակից պատկերացումների կարծրամաշկություն տերմինը միավորում է կարծրամաշկային խմբի հիվանդությունների լայն շրջանակ` համակարգային և օջախային կարծրամաշկությունից մինչև մակածված (ինդուցված) ձևերը և կեղծ կարծրամաշկությունը [6,10,13,17]: Պետք է նշել, որ 20-րդ դարի երկրորդ կեսում կարծրամաշկության մասին զարգացման տեսությունը մեծ էվոլյուցիա վերապրեց...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. աղի, համախտանիշ, ախտորոշում, բուժում
Գրգռված աղու համախտանիշը (ԳԱՀ) սահմանվում է որպես որովայնային ցավ, կամ ապաբարեհարմարություն (discomfort)` աղու սովորությունների խանգարումով, որևէ մեխանիկական, կենսաքիմիական կամ բորբոքային պատճառի բացակայության պայմաններում: ԱՄՆ-ում բնակչության մոտ 10-15% տառապում է ԳԱՀ-ից, և կանայք ավելի հաճախ են ունենում այդ ախտանիշները, քան տղամարդիք: Ախտորոշումը հիմնվում է կլինիկական ախտանիշների վրա [1,74]...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. արյան ռեոլոգիական հատկություններ, օզոնաթերապիա, լապարասկոպիկ խոլեցիստէկտոմիա
Լեղաքարային հիվանդությունը պատկանում է ստամոքս-աղիքային համակարգի առավել տարածված հիվանդությունների թվին: Ինչպես Եվրոպայում, այնպես էլ աշխարհի տարբեր երկրներում լեղաքարային հիվանդությունը հանդիպում է բնակչության տարբեր տարիքային խմբերում (10-50%) և առկա է հիվանդության աճի արտահայտված միտում [1,3]: Այն գերազանցապես հանդիպում է 50 տարեկանից բարձր անձանց մոտ, ընդ որում տարեց (60-74 տարեկան) և ծերունական (75-89 տարեկան) տարիքի անձիք կազմում են հիվանդների 50%-ը...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. սրտամկան, հիբերնացիա, ստանինգ, իշեմիա, ռեպերֆուզիա
Համաձայն ժամանակակից պատկերացումների` նեկրոզից բացի իշեմիային ի պատասխան սրտամկանում կարող են զարգանալ 3 ախտաֆիզիոլոգիական ֆենոմեններ` իշեմիկ նախապայմանավորում, հիբերնացիա և ստանինգ: Իշեմիկ նախապայմանավորումը (անգլ.` ischemic preconditioning) (ԻՆ) սրտամկանի` նախորդող կարճատև իշեմիայի միջադեպերից հետո նոր գրոհին առավել հաջող դիմակայելու ունակությունն է...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. պրոբլեմային մանրէներ, ներհիվանդանոցային ինֆեկցիաների բազմաէթիոլոգիական բնույթը, համաճարակաբանական դինամիկ հսկողություն, մանրէաբանական հետազոտություն
Ներհիվանդանոցային ինֆեկցիաների (ՆՀԻ) զարգացման ժամանակակից փուլը բնութագրվում է նրանց լայն տարածվածությամբ աշխարհի բոլոր երկրներում, հիվանդության նոզոլոգիական ձևերի բազմաէթիոլոգիական բնույթով և հարուցիչների պոլիօրգանային տեղակայմամբ, բուժական և հակահամաճարակային միջոցառումների ցածր արդյունավետությամբ, բարձր սոցիալ-տնտեսական կորուստներով [1]...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. արթրոսկոպիա, ծնկան հոդի դեֆարթրոզ, հիալուրինաթթու
Դեֆորմացնող արթրոզը հոդի դեգեներատիվ-դիստրոֆիկ պոլիէթիոլոգիկ հիվանդություն է, կապված հոդաճառում հոմեոստազի առաջնային խանգարման հետ, որն էլ բերում է հոդաճառի լրիվ կամ մասնակի քայքայմանը՝ հոդը կազմող հյուսվածքների ոչ սպեցեֆիկ բորբոքային – պրոլիֆերատիվ - դեգեներատիվ փոփոխություններով և դրսևորվում է ցավերով ու հոդի ֆունկցիայի խանգարմամբ: Հոդաճառի դեգեներատիվ փոփոխություններին զուգընթաց դիտվում են նաև փոփոխություններ ոսկրերի, հոդաշապիկի, կապանների, սինովյալ թաղանթի և մենիսկների կողմից...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. կարպալ թունելի սինդրոմ, կարպալ թունելի ճնշում, պարբերական հիվանդություն
Կլինիկական պրակտիկայում ամենահաճախ հանդիպող կոմպրեսիոն նեյրոպաթիան միջնակ նյարդի կոմպրեսիան է կարպալ խողովակում:
Առաջին անգամ այս վիճակը նկարագրվել է 1854թ. Ջեյմս Պեջետի կողմից մի հիվանդի մոտ, ով ունեցել է ճաճանչոսկրի դիստալ կոտրվածք [7]: Այնուհետև` 1913թ. ֆրանսիացի նյարդաբաններ Պիեռ Մարին և Չարլզ Ֆոքսը նկարագրել են միջնակ նյարդում տեղի ունեցող փոփոխությունները՝ թենարի երկկողմանի ապաճում (ատրոֆիա) ունեցող հիվանդի դիահերձման հիման վրա...
Բանալի բառեր. կոնքազդրային հոդ, ռևիզիոն արթրոպլաստիկա
Հիվանդը, ծնված 1974թ., ընդունվել է Էրեբունի Բժշկական Կենտրոն 23.03.05-ին հետևյալ ախտորոշմամբ. վիճակ աջ կոնքազդրային հոդի տոտալ էնդոպրոթեզավորումից հետո, քացախափոսային կոմպոնենտի տեղաշարժումով, փափուկ հյուսվածքներում բազմաթիվ մետաղական օտար մարմինների առկայությամբ...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. ճաճանչոսկր, արմնկային հոդ, կոտրվածք, կայուն օստեոսինթեզ
Արմնկային հոդը կազմող ոսկրերի կոտրվածքների մեջ ճաճանչոսկրի վզիկի և գլխիկի կոտրվածքները կազմում են 33,5-35% [1-3]:
Ճաճանջոսկրի պրոքսիմալ հատվածի կոտրվածքների բուժումը համարվում է արդի վնասվածքաբանության լուրջ խնդիրներից մեկը: Առաջարկված կոնսերվատիվ և վիրահատական եղանակները միշտ չէ, որ երաշխավորում են ցանկալի արդյունքներ: Առավել հաճախ օգտագործվում են բուժման վիրահատական եղանակները` գլխիկի հեռացում, մետաղական օստեոսինթեզ կամ վնասված գլխիկի առաջնային փոխարինում տարբեր էնդոպրոթեզներով[13,14,16]...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. սեկրետանի համախտանիշ, ռեֆլեկտոր սիմպաթիկ դիստրոֆիա, դաստակի այտուց, ինքնավնասում
Հանդիպում են ինքնավնասման բազմաթիվ դեպքեր, զանազան առարկաների, միջոցների օգտագործմամբ: Նկարագրված են դեպքեր` երբ եղնգային թիթեղի շուրջը մտցնում են զանազան առարկաներ՝ առաջացնելով խրոնիկական պարոնիխիա մշտական թարախահոսությամբ, մեկ այլ դեպքում մաշկին դնելով քիմիական գրգռիչ նյութով վիրակապ, առաջացնում են չլավացող խոցեր կամ վերքեր...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. բուժտարահանում, որակավորված վիրաբուժական օգնություն
Արցախյան տեղային բնույթ կրող հակամարտության ժամանակ անձնակազմի բժշկական ապահովման վերլուծությունը անհրաժեշտություն է առաջացնում տեղային պատերազմներում, հաշվի առնելով հիվանդներին և վիրավորներին ցույց տրվող փուլային բուժօգնության մարտավարությունը, մշակել ավելի ժամանակակից ռազմաբժշկական մեթոդներ եւ եղանակներ...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. ռեակտիվ հոդաբորբեր, հիվանդության պատմագիր, սակրոիելիտ, սպոնդիլիտ
Ռեակտիվ հոդաբորբերը ստերիլ, ոչ թարախային բորբոքումներով հոդաբորբեր են, որոնք զարգանում են ի պատասխան արտահոդային վարակի: Ռեակտիվ հոդաբորբ տերմինը առաջարկվել է Էնհովենի և համահեղինակների կողմից 1969թ.: Ներկայումս ռեակտիվ հոդաբորբ ասելով հասկանում ենք միայն այն հոդաբորբերը, որոնք կապված են տարած աղիքային (էնտերոգեն) կամ միզասեռական (ուռոգենիտալ) վարակի հետ և ասոցացվում են HLA B27 հակածնի հետ, ընդ որում ռևմաթոիդ գործոնը արյան շիճուկում բացակայում է...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառերը. սուր ծանր շնչական համախտանիշ, կլինիկա, ախտորոշում, բուժում, կանխարգելում
Այս հոդվածի առաջին մասում բերված են գրականության տվյալներ 2002-2003թթ. մոլեգնած, 8422 մարդկանց ախտահարած և 916 հոգու մահվան պատճառ դարձած վարակային հիվանդության` սուր ծանր շնչական համախտանիշի (ՍԾՇՀ) պատմական հարցերի, հարուցչի աղբյուրների, տարածման մեխանիզմների և վիրուսաբանական ախտորոշման մասին [1]...
![](images/calendar.png)
Բանալի բառեր. հաշմանդամություն, անվանակարգում, դասակարգում, չափորոշիչներ
Գրականության աղբյուրների բազմակողմանի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ աշխարհի բոլոր երկրներում հաշմանդամությունը աճի միտում ունի և հաշմանդամության...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն